Wandelenderwijs: Wandelingen langs de havens van Rotterdam
Afgelopen november liep ik tijdens een wandeling langs de Elbe Hamburg binnen, waar ik al snel onder de indruk raakte van de havens en de bedrijvigheid op de rivier. Waarom zou ik wel door een Duitse havenstad lopen en dat niet doen in Rotterdam? Eigenlijk ken ik Rotterdam ook niet zo goed. Het wordt tijd om daar eens te gaan wandelen. Ik heb thuis een plattegrond liggen en trek in gedachten wat lijnen. Op een dag in eind maart begin ik op de Kop van Zuid en wil via Hotel New York de Erasmusbrug oversteken naar het centrum van Rotterdam. Dat er diezelfde middag nog een toetje zal volgen in de vorm van een speciale havenwandeling weet ik dan nog niet.
Tekst en beeld: Aat van der Harst | www.verhalenonderweg.nl
Hotel New York en een monument
Mijn auto parkeer ik op de Lodewijk Pincoffsweg aan de zuidkant van de Maas. Langs de Rijnhaven loop ik naar Hotel New York. Ik drink een kop koffie in het sfeervolle restaurant en lees er over de geschiedenis van dit iconische gebouw op de Kop van Zuid. Deze nieuwe wijk is namelijk gebouwd op een voormalig haventerrein, dat 150 jaar geleden een belangrijke verbinding tussen Nederland en de Verenigde Staten vormde. Vanaf 1873 voeren er van hier schepen naar Amerika en vanaf 1896 heet die lijn Holland Amerika lijn (HAL). Het Hotel New York is gevestigd in het voormalige directiegebouw van de HAL.
Meer weten over Wandelmagazine? Ja graag!
Herinneringen komen terug aan de dag dat ik als kind mee mocht met mijn oom en tante om het schip De Statendam te bekijken, waarmee ze die middag naar Amerika zouden vertrekken. Ik moest een paar uur voor vertrek weer van boord. Op de kade zwaaide ik naar mijn neef Jan die samen met mijn oom en tante en nichtje een groot nieuw avontuur begon. Ik was natuurlijk heel jaloers, want Amerika was toen nog het land van de onbegrensde mogelijkheden, een droomland. Als in de tachtiger jaren de luchtvaart steeds meer in de plaats komt van de scheepslijn, gaat de HAL zich met name op cruises richten. Ik wandel het hotel uit en sta stil bij het monument “Lost Luggage depot” van de kunstenaar Jef Wall. De koffers symboliseren het vertrek van honderdduizenden emigranten die ooit hiervandaan een nieuwe toekomst tegemoet gingen.
De majestueuze Erasmusbrug
Ik vervolg mijn weg langs de kade en kom bij het Nederlands Fotomuseum. Op een aanplakbiljet staat dat hier de Eregalerij van de Nederlandse fotografie te zien is. Dat maakt me nieuwsgierig en ik haal een ticket. Even later bewonder ik 99 iconische foto’s, die samen de ontwikkeling van de fotografie in ons land tonen. Bij elke foto staat informatie over de achtergrond van de betreffende afbeelding, wat mij zeer boeit.
Eenmaal weer buiten loop ik de Erasmusbrug op. Ik ben onder de indruk van de vorm van de brug en het uitzicht op de rivier en de stad. Aan de overzijde dwaal ik wat rond langs de Kubuswoningen, de bibliotheek en de imposante Markthal. Dan kom ik via de Willemsbrug terug bij mijn auto. Ik heb een heerlijke wandeling gemaakt, maar mis nog de aanblik van de imposante havens die ik in Hamburg wel zag. Op mijn telefoon google ik ‘Havenwandeling Rotterdam’ en kom uit bij ‘Rondje Heijplaat met de benenwagen’. Dat klinkt veelbelovend. Ik heb acht kilometer gelopen en het is pas 14 uur, dus nog alle tijd om mijn wandeling daar vandaag voort te zetten. Op naar Heijplaat!
Heijplaat en de oude scheepswerf
Mijn middagwandeling van zes kilometer start bij de steiger van de Aqualiner. Even verderop is het gebouw van de Rotterdamse Droogdok Maatschappij (RDM), die in 1903 in gebruik werd genomen. Aangezien de Heijplaat toen nog lastig bereikbaar was, zorgde de werf ervoor dat er hier ook huizen werden gebouwd voor de arbeiders die er werkten. De RDM had een voorbeeldig sociaal stelsel: naast de aantrekkelijke woningen in het zogenaamde Tuindorp voor het personeel was er al vroeg een vrije zaterdagmiddag en een goede pensioenregeling. De werf groeide uit tot een van de grootste van Europa. In 1938 liep hier het mooiste passagiersschip van de helling dat ooit in Nederland werd gebouwd: De Nieuw Amsterdam. Maar zoals voor veel Europese werven kwam er ook een eind aan dit prachtige bedrijf. In 2004 werden de laatste onderdelen verkocht. Het terrein werd toen tot een vestigingsplaats voor creatieve en innovatieve ondernemingen uit de maakindustrie.
Tegenwoordig bevindt zich hier ook een Hogeschool. Ik wandel verder langs de Heysehaven, waar de containers torenhoog staan opgestapeld. Bij het Quarantaineterrein is het aan het eind van de middag heel stil. Hier gingen zeelieden en passagiers van zeeschepen die een besmettelijke ziekte hadden, naartoe om geen anderen aan te steken. Achteraan het Quarantaineterrein is een leuk zandstrandje met uitzicht op de Maas en de hoge gebouwen in de verte. Op de terugweg naar de RDM-werf kom ik langs het muziekpaviljoen Prinses Beatrix. Ik stel me zo voor hoe rijk het gemeenschapsleven hier een eeuw geleden was, met een muziekvereniging en een voetbalclub voor de gezinnen van de werfarbeiders. Nog steeds moet dit een aantrekkelijke wijk zijn voor Rotterdammers om te wonen. Ik eindig mijn wandeling bij de Aqualiner en kan terugkijken op een afwisselende wandeldag door Rotterdam.
Informatie:
- Stadswandeling vanaf Hotel New York naar het centrum via beide bruggen is rond de 8 kilometer
- ‘Heijplaat met de benenwagen’ staat online en is 6,2 kilometer lang
- Nederlands Fotomuseum: De tentoonstelling Eregalerij is permanent te bezoeken, de museumjaarkaart is hier geldig.
Over de auteur
Aat van der Harst wandelde van huis naar Spanje en naar Italië. Hij is wandelcoach en begeleidt mensen met levensvragen in beweging. Over zijn wandelingen maakte hij de vertelvoorstelling “Ontmoetingen Onderweg”. Samen met zangeres Marianne van der Post treedt hij op in verteltheatertjes. Hij is schrijver van inspiratieboek Wandel je wijzer. Meer informatie via: www.verhalenonderweg.nl ; avdharst@verhalenonderweg.nl
Meer stadswandelingen in Nederland?
Naast Rotterdam, heeft ook onze hoofdstad een aantal verrassende kanten. Amsterdam is beroemd om zijn architectuur, maar Art Nouveau zou er nauwelijks te vinden zijn, zo luidt de gangbare wijsheid. Wandelmagazine wandelde met kunsthistoricus Max Put door de hoofdstad . Ze vonden een totaal ander beeld: Amsterdam is rijk aan gebouwen met kenmerken van de Art Nouveau. Benieuwd waar je deze vindt? Lees er ales over in ons juninummer van 2022!
