Na de polder op appel (15,5 of 8,5 km) Gr

Deze bijzonder mooie wandeling voert u door enkele totaal verschillende landschapstypen. Te beginnen in het knusse Groninger esdorpje Onnen (vlak onder Haren), wandelt u vervolgens het vogelrijke open landschap van de Onnerpolder in, waar de lepelaar werd gespot en zelfs de zeearend broedt. Vervolgens kijkt u uit over het Zuidlaardermeer en landt uiteindelijk aan bij de minihaven van pittoresk buurdorp Noordlaren. Daarna volgt onvervalst natuur- en eschlandschap tot u na circa 3,5 á 4 uur weer terugkeert in Onnen.

De desgewenst in te korten route loopt over grotendeels onverharde wegen en paden.

 

Start-/eindpunt in Onnen (desgewenst Noordlaren) is ook per OV bereikbaar, en uw hond mag deels aangelijnd mee op deze tocht.

 

start- en eindpuntKoepelkerk

Bakkerweg 3 (zijstraat van hoofdweg)

Onnen (routepunt 1)

OV:

bus Groningen – Haren – Zuidlaren (lijn 54), halte Onnen

 

Of desgewenst bij het Oude Veerhuis

Meester Koolweg 2
9479 TD Noordlaren (routepunt 3)

OV:

bus Groningen – Noordlaren, halte ‘Kerkstraat’ (zie onder routepunt 3)

 

tips voor onderweg

Negeer zijwegen en paden, tenzij anders vermeld

Draag stevige waterdichte schoenen

Onderweg komt u meerdere horeca tegen

Neem voldoende proviand en een flinke verrekijker mee

Honden zijn (in bosgebied aangelijnd) welkom

Respecteer de natuur

Geniet en haast u niet

 

 

Routebeschrijving

1 Met uw rug naar de kerk aan de Bakkerstraat gaat u rechtsaf en aan het eind op de T-splitsing met ‘Koelandsdrift’ opnieuw rechtsaf.

Blijf deze Koelandsdrift, die al gauw een zandpad wordt, volgen. U loopt nu parallel aan de hoofdweg.

Driften zijn meestal eeuwenoude paden waarover vee van en naar lager gelegen vochtige grasgebieden werd gedreven. Net als Noordlaren is ook Onnen één van de weinige Groningse eschdorpen, gelegen in een fraai landschap van hoge eschen op een zandrug en hooi- en weidelanden in een laaggelegen vochtig dal (in dit geval het einde van het kilometers brede Hunzedal, ooit ontstaan aan het eind van de laatste twee ijstijden).

Kruis de verharde waterleidingweg. <i>Ergens schuin links voor u broedt in het voorjaar de zeearend. Dichtbij kun je niet komen, vanwege brede camerabewaking en heb je een flinke kijker nodig.</i> Sla op de splitsing (met bankje en prullenbak) rechtsaf, richting hoofdweg.

Let u op de grote roofvogelnestkasten in de bomen?

Aan het eind van deze fraaie landlaan steekt u de (hoofd)weg met fietspad schuin over en koerst de ‘Koelenbergsteeg’ op. Hou na de linkse en rechtse slinger op de splitsing links aan.

Blijf deze zandweg volgen, hou op het eind rechts aan en sla op de T-splitsing linksaf, de Appèlbergenweg op. Algauw bent u terug op de (hoodf)weg met fietspad.

Sla op dit rijwielpad rechtsaf en blijf hem voorlopig volgen.

 

2 Bij wegwijzer 68920 steekt u links afslaand de weg over en bewandelt de Osdijk door de polder richting Zuidlaardermeer (en pontje).

— Voor het ommetje van 6,5 km slaat u even eerder ‘rechtsaf’, volgt de verharde weg tot het eind, slaat rechtsaf de brede zandweg met fietspad op en gaat verder onder routepunt 4 (‘Volg dit zandpad dwars door het bosgebied Appèlbergen…’).–

De Onnerpolder, rustgebied voor vele vogelsoorten. (Rond de tijd dat deze route bewerkt werd tot Wandel-weg-route, gingen er wilde verhalen over een ‘visarend’ in de polder. Helaas kon deze vliegende deur onderweg niet even worden gespot. Zelfs zijn gefluit bleef uit. Nog geen twee week later bleek het hier echter niet te gaan om de fluitende visarend maar om de nog grotere ‘krie krie’ krassende en ‘kra’ blaffende zeearend; door kenners al meerdere malen gespot.)

Bij paddestoel 68921 slaat u rechtsaf en volgt het fietspad richting Noordlaren en Zuidlaren.

Sla op de eerstvolgende T-splitsing rechtsaf.

U wilt natuurlijk eerst even genieten van het fraaie uitzicht vanuit de uitkijktoren over het Zuidlaardermeer. Ga in dit geval eerst even linksaf en keer daarna terug naar dit punt.

Het Zuidlaardermeer, duizenden jaren geleden onder invloed van de laatste twee ijstijden ontstaan als een natuurlijke verbreding van het riviertje de Hunze, is na de inpoldering nu nog slechts een weids, ondiep meer dat vooral in de zomer naast veel recreanten gelukkig ook nog watervogels trekt.

Volg het fietspad (dat later overgaat in een breder weggetje) tot bij het haventje van Noordlaren.

Aan uw rechterhand ligt voormalig Café Huiskamerrestaurant Het Oude Veerhuis bij de haven van Noordlaren; ooit (in 1850) gebouwd als drinklokaal voor dorstige schippers. Ook de voerlui, met paard en wagen onderweg naar Groningen stad, maakten er dankbaar gebruik van.

In het Oude Veerhuis exposeerde men nog lange tijd werken van plaatselijke kunstenaars.

 

3 Vanaf de haven van Noordlaren koerst u naar links, richting de kerk.

De eeuwenoude Bartholomeuskerk stamt uit 1300. Eerder stond er al een houten gebouwtje. Bij de kerk hoort een ommuurde begraafplaats.

Ga bij de kerk rechtsaf en loop deze ‘Kerkstraat’ helemaal uit. Op deze T-splitsing met de Zuidlaarderweg gaat u opnieuw rechtsaf.

Sla direct na de basisschool ‘De Rieshoek’ linksaf de Pollseweg in. Loop deze klinkerweg af, negeer de eerste afslag links en koers rechtdoor over de boerenzandweg die u met enige kronkels over de Noordlaarderesch naar het Noordlaarderbos brengt.

De dorpen Midlaren en Noordlaren liggen hoog en droog op de oostelijke flank van de Hondsrug, hemelsbreed tussen de Drentse Aa en het Zuidlaardermeer. Waarschijnlijk vormden Zuid-, mid- en Noordlaren aanvankelijk één geheel (de drie laren); volgens een inkomensregister van het Duitse Werden uit 1160 de “Tribus Laribus”.

Als twee zelfstandige dorpen zijn Midlaren en Noordlaren tegenwoordig rigoureus gescheiden door zowel gemeentegrens Tynaarlo / Haren als provinciegrens Drenthe / Groningen.

Bij de bosrand aangekomen slaat u op het kruispunt van zandwegen rechtsaf. Blijf deze onverharde ‘Duinweg’ met fietspad voorlopig volgen.

 

4 Pas op de T-splitsing met de ‘Besloten Veenseweg’ slaat u rechtsaf en kort daarna op de volgende T-splitsing (met hoofdweg) linksaf.

Koffie-/lunch-/dinertip: Blankehoeve (hele jaar open)

Waar de weg een bocht maakt naar links koerst u rechtdoor de brede zandweg met fietspad op (de Hoge Hereweg), richting Haren en Groningen. Blijf dit zandpad dwars door het bosgebied Appélbergen zo’n 400m volgen.

Het natuurgebied ‘Appèl’-bergen werd lange tijd door Defensie gebruikt als oefenterrein, vandaar haar bijzondere naam. De woeste gronden in dit gebied zijn nooit ontgonnen en worden door de huidige eigenaar ‘Staatsbosbeheer’ op natuurlijke wijze onderhouden. Daardoor zijn hier nog steeds zich verplaatsende stuifzandheuvels, herleven oude venen en sterven berkenbossen. Dieren die zich in de drogere delen thuis voelen zijn vooral de ree, de egel en het konijn. Ook de levendbarende hagedis werd hier gesignaleerd. Met een beetje geluk kom je ’s zomers in de nattere delen de heidekikker en zonnende adder tegen.

Al voor Christus trokken soldatenlegers voorbij. En niet alleen over ‘De Hoge Herenweg’ die hier nog steeds als een zandpad ligt. Nu nog zijn in het hele gebied hun sporen terug te vinden. Wie goed oplettend het gebied gaat doorkruisen, ziet schuttersputjes, loopgraven en kogelvangers. Ook de Duitsers lieten in de tweede wereldoorlog hier hun bizarre erfenissen na, zoals de gefusilleerde zestien ‘martelaren van Trimunt’.

Neem direct na de bebouwing aan uw rechterhand het eerste bospaadje linksaf (houten sluisje) en vervolgens het eerste pad rechtsaf (gele paalkop). Hou op de driesprong (voor houten sluisje) linksaf aan en wandel door tot aan de achterkant van horecagelegenheid met speeltuin ‘Paviljoen Appélbergen’ (zie ook kaartje).

Koffie-/lunchtip: Paviljoen Appélbergen is het hele jaar open.

 

5 U verlaat het paviljoen aan de voorkant, slaat op de brede Hoge Hereweg linksaf en neemt het eerste bospaadje rechts. Koers kort achter elkaar twee kruisingen rechtdoor en sla op de heiderand linksaf. Wandel het pad uit, sla op de T-splitsing rechtsaf en volg verder dit relatief brede zandpad (de Onneresweg).

Door eeuwenlange bemesting met een mengsel van mest en heideplaggen, kwamen de akkers op de vaak al hoge eschen nog hoger te liggen en ontstond op veel plaatsen een glooiend landschap. 

Sla op de T-splitsing met bankje linksaf (Koelenbergsteeg).

Koers, terug in de bebouwde kom van Onnen, bij wegwijzer 7139 rechtdoor (Mottenbrink).

Aan het eind van de Mottenbrink gaat u op de T-splitsing met de hoofdweg rechtsaf, neemt na een paar tientallen meters de eerste weg links (Bakkerweg) en u bent terug bij de Koepelkerk. Einde van deze wandelroute.

 

 

Wij hopen dat u heeft genoten van deze voettocht en ontvangen graag uw reactie…

De route werd met zorg samengesteld. Mocht u desondanks toch onduidelijkheden in route of routebeschrijving ontdekken, dan wordt melding hiervan erg op prijs gesteld. Dit geldt natuurlijk ook voor onverhoopte wijzigingen in het landschap. Uiteraard loopt u zo’n wandelwégroute op eigen risico.

Na de polder op appél, februari 2007. Auteur: Dave Bekkema.

Gecontroleerd en tekst gewijzigd in juni 2018.

Met dank aan ontwerper van ooit Erik Siegel, Groningen